การประพฤติพรหมจรรย์

การประพฤติพรหมจรรย์

พฺรหฺมจริยญฺจ
เร่งประพฤติ พรหมจรรย์ อันประเสริฐ์

เพื่อให้เกิด สุขล้วน โดยถ้วนถี่

ตั้งแต่ทาน ถึงสิกขา บรรดามี

สมบูรณ์ดี พรหมจรรย์ ย่อมมั่นคล

คำว่าพรหมจรรย์หมายความถึง การบวชซึ่งละเว้นเมถุน การครองชีวิตที่ปราศจากเมถุน การประพฤติธรรมอันประเสริฐ ท่านว่าลักษณะของธรรมที่ถือว่าเป็นการประพฤติพรหมจรรย์นั้น (ไม่ใช่ว่าต้องบวชเป็นพระ) มีอยู่ดังนี้คือ
๑.ให้ทาน บริจาคทานไม่ว่าจะเป็นทรัพย์ สิ่งของ เงินทอง หรือปัญญา (ทาน)
๒.ช่วยเหลือผู้อื่นในกิจการงานที่ชอบ ที่ถูกที่ควร (เวยยาวัจจมัย)
๓.รักษาศีล ๕ คือไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ลักขโมย ไม่ทำผิดในกาม ไม่พูดปด ไม่ดื่มน้ำเมา (เบญจศีล)
๔.มีเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขากับคนที่เราต้องพบปะด้วยทุกคน (อัปปมัญญา)
๕.งดเว้นจากการเสพกาม (เมถุนวิรัติ)
๖.ยินดีในคู่ของตน คือการมีสามีหรือภรรยาคนเดียว (สทารสันโดษ)
๗.เพียรพยายามที่จะละความชั่ว ไม่ท้อถอยในความบากบั่น (วิริยะ)
๘.รักษาซึ่งศีล ๘ คือ ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ลักขโมย ไม่ร่วมประเวณี ไม่พูดปด ไม่ดื่มน้ำเมา ไม่บริโภคอาหารตั้งแต่เที่ยงวันเป็นต้นไป ไม่ฟ้อนรำ ขับร้อง บรรเลงดนตรี ดูการละเล่น ใช้ของหอมหรือเครื่องประดับ ไม่นอนบนที่สูงใหญ่ หรูหรา (องค์อุโบสถ)
๙.ใช้ปัญญาเห็นแจ้งใน ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค (อริยมรรค)
๑๐.ศึกษาปฏิบัติในศีล สมาธิ ปัญญา ให้รู้แจ้งเห็นจริง (สิกขา)
*ขออธิบายเพิ่มเติมว่าข้อ ๕ ที่บอกว่าให้งดเว้นการเสพกาม แต่ข้อ ๖ ให้ยินดีในคู่ของตนนั้น เพราะว่าการประพฤติพรหมจรรย์ในที่นี้หมายถึง บุคคลทั่วไปที่อาจมีครอบครัวแล้ว ก็ประพฤติพรหมจรรย์ได้โดยการงดเว้นการร่วมประเวณี เช่นในวันสำคัญๆเป็นต้น
ในตำราบางเล่ม ก็มีการเพิ่มเติม นั่นคือ
- ศาสนา คือ ผู้ปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้า
- สมณธรรม คือ ประพฤติกิริยา วาจา ใจ ให้สงบ
สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า “ฆราวาสนี้ เป็นที่คับแคบ เป็นทางมาแห่งธุลีอันล่อใจให้กำหนัดขัดเคือง ลุ่มหลงและมัวเมา การบรรพชาเป็นช่องว่างห่างจากอารมณ์เช่นนั้น เป็นทางที่จะได้บำเพ็ญประโยชน์ตน ประโยชน์ท่าน ทำชีวิตให้มีผลไม่เป็นหมัน เป็นเหตุกำจัดกิเลสให้ขาดจากจิตสันดานโดยไม่เหลือ”
การตัดความกังวลได้ ย่อมเป็นปัจจัยให้เกิดปัญญา ชักพาให้แลเห็นอรรถธรรมได้อย่างแจ่มแจ้งค่ะ ตลอดจนได้ปัญญาอย่างสูงสุด ดังนั้น พระพุทธองค์ตรัสว่า พรหมจรรย์เป็นมงคลเครื่องเจริญ เพราะเป็นทางที่จำทำให้ขึ้นสู่มงคลอย่างสูงตามลำดับค่ะ...